Eindhoven, S-West (onderdeel Strijp-S)

“IN KADER VAN DUURZAAMHEID IS ALUMINIUM EEN DANKBAAR MATERIAAL”

Eigenlijk verdient elk van de vier gebouwen het om apart te worden belicht in de vorm van een interview met de architect. Ze hebben immers elk een duidelijke eigenheid en karakteristieke eigenschappen, waardoor je als toeschouwer telkens op een andere manier geprikkeld wordt. Hoe verleidelijk ook; toch is dat geen goed idee. Je mist hierdoor namelijk de context, de samenhang tussen de gebouwen, die tot zijn recht komt als het ensemble als geheel wordt belicht.

Het gaat hier over plan S-West, centraal gelegen op het voormalige Philips-terrein Strijp-S in Eindhoven. Het vermaarde Klokgebouw en de gebouwen Anton en Gerard, die alle een herbestemming hebben gekregen, vormen de bijzondere nalatenschap van het roemruchte industrieel verleden van die plek. Dat is ook wat het nieuwbouwensemble kenmerkt van Orange Architects. Het zijn typische Strijp-S gebouwen. Tsja, wat is dat dan: ‘Typisch Strijp-S’? Hoewel de vier gebouwen elk een eigen karakter hebben, refereren ze alle onmiskenbaar aan dat industrieel verleden. Architect Jeroen Schipper: “We wilden op een evenwichtige manier een deel van de stad maken, binnen overigens een dicht programma. Het plan heeft een kamvormige structuur, die ruimte biedt voor groene binnentuinen, ontmoetingsplekken voor de bewoners van de vier verschillende bouwblokken. De binnentuinen en een ondergrondse parkeergarage verbinden de gebouwen (en bewoners) met elkaar.”

Frits 

Binnen het gebouwensemble, dat zo’n 30.000 m2
beslaat, torent het 60-meter hoge gebouw Frits, fier uit boven de andere gebouwen. Schipper: “We hebben met de toren, die een volledige noordoriëntatie heeft, een soort echo gemaakt van de zogenoemde Hoge Rug aan de overzijde, die uit het Klokgebouw en de gebouwen Anton en Gerard bestaat.

Frederik

Deze imposante reus met gekraagde kop van waaruit bewoners een fantastisch uitzicht hebben over de omgeving, wordt geflankeerd door gebouw Frederik. “Een kloek gebouw, dat met de ijzeren vluchttrappen en balkons verwijst naar vroeg industriële architectuur”, zegt de architect. “Dit wordt versterkt door de oranje en rode baksteen met donkere voegen. Bijzonder is het hoekdeel met raamopeningen die geleidelijk en onopvallend in breedte schalen.”

Maria

Het derde blok is het elegante en deels getrapte gebouw Maria met fraaie togen, met daarin de gevelopeningen. Deze togen refereren aan het oude Radiogebouw van Philips dat ooit op Strijp-S stond. De sloophamer heeft inmiddels zijn werk gedaan, maar de herinnering heeft met Maria opnieuw vorm gekregen. Schipper: “Het Radiogebouw had aan alle zijden verschillende toogconstructies. Dit inspireerde ons om ook in gebouw Maria met togen te werken.” De gevels van dit appartementencomplex zijn opgetrokken uit een grijze, getrommelde gevelsteen met daartussen geborstelde voegen.

Benjamin 

Het laatste gebouw – Benjamin – verwijst met het sheddak, ofwel zaagtanddak misschien wel het duidelijkst naar het industrieel verleden. Vroeger hadden oude fabriekshallen dit soort daken. Een erfenis uit de industriële revolutie. In deze daken werden ramen geplaatst, zodat er overdag met binnenvallend licht kon worden gewerkt. “De ver vooruitstekende balkons van gebouw Benjamin en de galerijen refereren aan betonnen laadplatforms”, voegt de architect toe.

Materialisatie

De gevels van alle gebouwen bestaan uit metselsteen, behalve die van gebouw Frits. Hiervan zijn de gevels opgetrokken uit geprefabriceerde, maar o zo dunne betonplaten. Er valt van alles over de materialisatie van de vier gebouwen te zeggen. Zowel met betrekking tot het interieur als het exterieur. Indachtig de titel van dit magazine beperken we ons tot aluminium detaillering. Veelvuldig te vinden in de gebouwen die alle vernoemd zijn naar een Philips-telg.

Aluminium detaillering

In gebouw Frits zijn aluminium raamprofielen toegepast, maar ook schuifpuien, deuren en vliesgevels. Op alle blokken zijn kwalitatief hoogwaardige aluminium muurafdekkappen als dakrandafwerking te vinden. In diverse woonblokken zijn de ramen voorzien van aluminium waterslagen. Jeroen Schipper over de aluminium detaillering: “De muurafdekkappen zijn mooi gedetailleerd met neusjes, zodat het hemelwater naar binnen loopt en niet naar buiten langs de gevel. Aluminium is goed vormbaar. Dat geldt ook voor de waterslagen, die netjes over de rand van de gevelopening vallen. In het kader van duurzaamheid is aluminium ook een dankbaar materiaal. De toegepaste aluminium detaillering bestaat voor een groot deel uit gerecycled aluminium. Alles wat je kunt hergebruiken is natuurlijk een mooie vorm van duurzaamheid”, aldus de architect die besluit: “Een belangrijke afweging bij de keuze voor aluminium waterslagen en muurafdekkappen is dat je aluminium goed kan coaten en mee kunt laten kleuren.